TRAUMA GRAFIES VOORGESTEL
Wanneer 'n persoon 'n trauma ervaar vind daar nie net verskillende chemiese reaksies in die liggaamies plaas nie, maar die liggaam reageer ook op ('n) sekere manier(e). Die verloop van die traumareaksies kan in vier hoof fases ingedeel word naamlik
IMPAKFASE
Tydens die impakfase (die oomblikke wanneer die trauma plaasvind) ervaar persone een of meer van die volgende: 'n Lamheid, of gevoel van ongeloof ["dit kan tog nie wees nie"], distansiëring of onttrekking.
REAKSIEFASE
Tydens die reaksie op trauma vind daar verskeie liggaamsreaksies plaas.
Die Byniere skei ‘n groot hoeveelheid adrenalien uit en dit presenteer in ‘n veg, vries of vlug (soms ‘n oorgee) reaksie, Persone kan bo hul normale fisiese vermoëns reageer (bv hoog spring, iets baie swaar optel of iemand inhardloop). Hierdie bomenslike vermoëns is van korte duur. Soms beleef slagoffers van trauma die s.g. "Stockholm Sindroom" waar hulle positief voel oor hul traumatiseerders en hulle selfs beskerm.
Mense het dikwels amnesie van die traumatiese gebeure. Gebeure voor en na die trauma word onthou. In hierdie omstandighede skei die byniere groot hoeveelhede streshormone af wat die brein oorspoel. Daar word gepraat van die hipofise-pituïtêre-bynierdriehoek. Dit word begin as die amigdala boodskappe oor die waargenome traumatiese gebeure aan die res van die brein stuur. Op die hippokampus, wat met die geheue te make het, is daar reseptore vir die streshormone wat die geheuefunksie van die hippokampus belemmer en dus die persoon se vermoë om te onthou, uitskakel.
Sien die diagram hierbo.
Dit kan gebeur dat ‘n spontane terugflits deur ‘n foto, prentjie of beskrywing ‘n terugflits kan bewerkstellig
Dikwels word pyn en wonde eers ‘n tyd na die trauma opgemerk of beleef. Dit gebeur gewoonlik as gevolg van die afskeiding van ‘n ander tipe brein-chemikalieë, genoem ‘opiate’. Dit het ‘n besondere kragtige pyndodende effek.
J Goosen (The Real Disease of Trauma) beskryf die volgende sistematiese reaksies van die liggaam se kant af tydens trauma.
TERUGTREKFASE
Die volgende fase van die trauma behels Terugtrekking of Vermyding. Die streshormoon, Kortisol word saam met Adrenalien deur die byniere afgeskei. Nou probeer die persoon situasies en persone wat herinneringe aan die trauma bring vermy.
Drome en ander vorme van indringing soos terugflitse van die trauma kan presenteer. Persone is geneig om hiperversigtig te wees om ‘n herhaling van dieselfde trauma te vermy. Dit bring die aanhoudende afskeiding van streshormone te weeg wat weer lei tot erge fisiese uitputting.
Slagoffers mag selfs vermy om hulp te gaan soek, uit vrees dat hulle die trauma kan herbeleef. “Hind sight” is dikwels ‘n manier van terugkyk om die verloop van die trauma te verwerk.
INTEGRASIEFASE
Gedurende die integrasiefase keer al die hormoonvlakke weer terug na normaal en keer die liggaamsfunksies terug na normaal.
Indien ‘n persoon nie slaag om deur die trauma te werk nie kan post traumatiese stresversteuring (PTSV) ontwikkel.
- Impakfase
- Reaksiefase
- Teugtrekfase
- Integrasiefase
IMPAKFASE
Tydens die impakfase (die oomblikke wanneer die trauma plaasvind) ervaar persone een of meer van die volgende: 'n Lamheid, of gevoel van ongeloof ["dit kan tog nie wees nie"], distansiëring of onttrekking.
REAKSIEFASE
Tydens die reaksie op trauma vind daar verskeie liggaamsreaksies plaas.
Die Byniere skei ‘n groot hoeveelheid adrenalien uit en dit presenteer in ‘n veg, vries of vlug (soms ‘n oorgee) reaksie, Persone kan bo hul normale fisiese vermoëns reageer (bv hoog spring, iets baie swaar optel of iemand inhardloop). Hierdie bomenslike vermoëns is van korte duur. Soms beleef slagoffers van trauma die s.g. "Stockholm Sindroom" waar hulle positief voel oor hul traumatiseerders en hulle selfs beskerm.
Mense het dikwels amnesie van die traumatiese gebeure. Gebeure voor en na die trauma word onthou. In hierdie omstandighede skei die byniere groot hoeveelhede streshormone af wat die brein oorspoel. Daar word gepraat van die hipofise-pituïtêre-bynierdriehoek. Dit word begin as die amigdala boodskappe oor die waargenome traumatiese gebeure aan die res van die brein stuur. Op die hippokampus, wat met die geheue te make het, is daar reseptore vir die streshormone wat die geheuefunksie van die hippokampus belemmer en dus die persoon se vermoë om te onthou, uitskakel.
Sien die diagram hierbo.
Dit kan gebeur dat ‘n spontane terugflits deur ‘n foto, prentjie of beskrywing ‘n terugflits kan bewerkstellig
Dikwels word pyn en wonde eers ‘n tyd na die trauma opgemerk of beleef. Dit gebeur gewoonlik as gevolg van die afskeiding van ‘n ander tipe brein-chemikalieë, genoem ‘opiate’. Dit het ‘n besondere kragtige pyndodende effek.
J Goosen (The Real Disease of Trauma) beskryf die volgende sistematiese reaksies van die liggaam se kant af tydens trauma.
- Sout en water retensie – Dit help met die balans as ekstra hormone in die bloedstroom invloei.
- Mobilisasie van suiker – Dit voed die brein en ander selle wat baie aktief raak tydens trauma
- Aktivering van stolling – Dit verseker dat bloedstolling in oop wonde plaasvind en bloedverlies verminder word.
- Inflammasie – Dit verseker verhoogde witbloed selle wat dooie weefsel en bakterieë kan verorber.
TERUGTREKFASE
Die volgende fase van die trauma behels Terugtrekking of Vermyding. Die streshormoon, Kortisol word saam met Adrenalien deur die byniere afgeskei. Nou probeer die persoon situasies en persone wat herinneringe aan die trauma bring vermy.
Drome en ander vorme van indringing soos terugflitse van die trauma kan presenteer. Persone is geneig om hiperversigtig te wees om ‘n herhaling van dieselfde trauma te vermy. Dit bring die aanhoudende afskeiding van streshormone te weeg wat weer lei tot erge fisiese uitputting.
Slagoffers mag selfs vermy om hulp te gaan soek, uit vrees dat hulle die trauma kan herbeleef. “Hind sight” is dikwels ‘n manier van terugkyk om die verloop van die trauma te verwerk.
INTEGRASIEFASE
Gedurende die integrasiefase keer al die hormoonvlakke weer terug na normaal en keer die liggaamsfunksies terug na normaal.
Indien ‘n persoon nie slaag om deur die trauma te werk nie kan post traumatiese stresversteuring (PTSV) ontwikkel.